راهنمای جامع رتبه بندی شرکت ۱۴۰۴
از سامانه ساجات و شرایط اخذ گرید تا مدارک لازم، قوانین، تمدید و ارتقاء رتبه پیمانکاری و مشاور
فهرست جامع مطالب
- رتبه بندی شرکت چیست و چرا حیاتی است؟
- انواع رتبه بندی: پیمانکار یا مشاور؟
- سامانه ساجات: تنها مرجع رسمی اخذ رتبه
- راهنمای کامل رتبه بندی پیمانکاران (گرید ۱ تا ۵)
- راهنمای کامل رتبه بندی مشاوران (گرید ۱ تا ۳)
- معیار اصلی ارزیابی صلاحیت شرکت شما
- مراحل گام به گام اخذ رتبه از طریق ساجات
- چکلیست کامل مدارک مورد نیاز
- تمدید و ارتقا رتبه: تفاوتها و شرایط
- نحوه استعلام رتبه شرکتها
- پرسش و پاسخهای کلیدی
- مشاوره تخصصی اخذ و ارتقا رتبه
رتبه بندی شرکت چیست و چرا کلید ورود به پروژههای بزرگ است؟
رتبه بندی شرکت یا **اخذ گرید**، یک فرآیند اعتبارسنجی و مقیاسی برای تعیین صلاحیت و توانایی شرکتها (اعم از فنی، مالی و مدیریتی) است که توسط **معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری (سازمان برنامه و بودجه)** انجام میشود. این رتبه بندی نشان میدهد که یک شرکت تا چه حد برای اجرای پروژههای دولتی و بزرگ، شایستگی و توانمندی دارد.
در حقیقت، گواهی صلاحیت یا رتبه، مجوز ورود شرکت شما به دنیای **مناقصات دولتی** است. بدون داشتن رتبه، حتی توانمندترین شرکتها نیز از عقد قرارداد با سازمانها و ارگانهای دولتی محروم خواهند بود. این رتبه بندی به کارفرمایان دولتی اطمینان میدهد که شرکت منتخب، از حداقل استانداردهای لازم برخوردار است و میتواند پروژه را با کیفیت مطلوب به پایان برساند.
مهمترین مزایای اخذ رتبه برای شرکت شما:
مجوز ورود به مناقصات دولتی
مهمترین مزیت، امکان شرکت در پروژههای بزرگ و سودآور دولتی است که شرط اولیه آن داشتن رتبه است.
افزایش اعتبار و اعتماد
داشتن گرید رسمی، اعتبار شرکت شما را نزد کارفرمایان خصوصی، بانکها و سرمایهگذاران به شدت افزایش میدهد.
عقد قراردادهای بزرگتر
هرچه رتبه شرکت بالاتر باشد، مجاز به عقد قراردادهایی با مبالغ بالاتر و در مقیاسهای بزرگتر خواهد بود.
انواع رتبه بندی: پیمانکار یا مشاور؟
رتبه بندی شرکتها به طور کلی در دو دسته اصلی انجام میشود که هر یک شرایط و زمینههای فعالیتی متفاوتی دارند:
۱. رتبه بندی پیمانکاری
این نوع رتبه به شرکتهایی تعلق میگیرد که فعالیت آنها ماهیت **اجرایی** دارد. شرکتهای پیمانکاری مسئولیت اجرای فیزیکی پروژهها از جمله ساخت و ساز، نصب و بهرهبرداری را بر عهده دارند. این رتبهبندی دارای **۵ سطح (گرید ۱ تا ۵)** است که **گرید ۵ پایینترین** و **گرید ۱ بالاترین** سطح میباشد. شرکتهای تازه تأسیس معمولاً برای رتبه ۵ اقدام میکنند.
۲. رتبه بندی مشاوره
این رتبه مخصوص شرکتهایی است که خدمات **طراحی، مطالعاتی، نظارتی و مدیریتی** ارائه میدهند. این شرکتها به جای اجرا، بر برنامهریزی و نظارت بر حسن اجرای پروژهها تمرکز دارند. رتبهبندی مشاوران دارای **۳ سطح (گرید ۱ تا ۳)** است که **گرید ۳ پایینترین** و **گرید ۱ بالاترین** سطح میباشد.
نکته مهم: یک شرکت میتواند به صورت همزمان هم رتبه پیمانکاری و هم رتبه مشاوره داشته باشد، اما این دو باید در دو پرونده کاملاً مجزا و با ارائه مدارک جداگانه در سامانه ساجات ثبت شوند.
سامانه ساجات: تنها مرجع رسمی اخذ رتبه
تمام فرآیندهای مربوط به ثبتنام، بارگذاری مدارک، پیگیری، تمدید و ارتقاء رتبه شرکتها منحصراً از طریق **سامانه جامع هوشمند تشخیص صلاحیت عوامل نظام فنی و اجرایی کشور (ساجات)** انجام میشود. هرگونه ادعای اخذ رتبه خارج از این سامانه، غیرقانونی و نامعتبر است.
راهنمای کامل رتبه بندی پیمانکاران (گرید ۱ تا ۵)
رتبه بندی پیمانکاران در ۱۱ رشته اصلی انجام میشود. یک شرکت میتواند بر اساس تخصص مهندسین و سوابق کاری خود، در یک یا چند رشته به صورت همزمان رتبه کسب کند.
رشتههای اصلی رتبه بندی پیمانکاری:
ساختمان و ابنیه
راه و ترابری
صنعت و معدن
تاسیسات و تجهیزات
آب
نیرو
کشاورزی
نفت و گاز
ارتباطات
مرمت آثار باستانی
کاوشهای زمینی
راهنمای کامل رتبه بندی مشاوران (گرید ۱ تا ۳)
شرکتهای مشاور نیز بر اساس تخصص کارشناسان و سوابق مطالعاتی خود در گروههای مختلفی رتبهبندی میشوند که هر گروه شامل تخصصهای متعددی است.
برخی از گروههای اصلی رتبه بندی مشاوران:
معماری و شهرسازی
راه و ترابری
مهندسی آب
کشاورزی
انرژی
مخابرات
۳ معیار اصلی ارزیابی صلاحیت شرکت شما
صلاحیت شما در سامانه ساجات بر اساس آییننامههای موجود و با توجه به سه فاکتور کلیدی زیر سنجیده میشود:
۱. نیروی انسانی متخصص (مهندسین امتیاز آور)
مهمترین بخش، امتیاز کسب شده از طریق مهندسین و تکنسینهای شرکت است. هر مهندس بر اساس مدرک تحصیلی، رشته و سالهای سابقه بیمه مرتبط، امتیازی را برای شرکت به ارمغان میآورد. برای اخذ رتبه ۵ پیمانکاری، به حداقل یک مهندس با ۷ سال سابقه بیمه مرتبط و یک مهندس با ۳ سال سابقه نیاز است.
۲. توان مالی و تجهیزاتی
توان مالی شرکت بر اساس میانگین درآمد در اظهارنامههای مالیاتی چند سال اخیر و همچنین ارزش تجهیزات و داراییهای شرکت سنجیده میشود. برای شرکتهای تازهتأسیس، سرمایه اولیه ثبت شده در روزنامه رسمی ملاک قرار میگیرد.
۳. سوابق کاری و تجربه اجرایی
این معیار که برای ارتقا رتبه اهمیت فوقالعادهای دارد، بر اساس تعداد و مبلغ قراردادهای قبلی شرکت ارزیابی میشود. ارائه مفاصا حساب بیمه برای هر پروژه جهت اثبات سوابق الزامی است.
مراحل گام به گام اخذ رتبه از طریق ساجات
گام اول: ثبت شرکت و تکمیل اعضا
ابتدا باید شرکت خود را (ترجیحاً سهامی خاص) در اداره ثبت شرکتها به ثبت برسانید و اعضای هیئت مدیره و مهندسین امتیازآور را مشخص کنید.
گام دوم: ثبت نام اولیه در ساجات
با مراجعه به سامانه ساجات، یک پروفایل کاربری برای شرکت خود ایجاد کرده و شناسه و گذرواژه دریافت نمایید.
گام سوم: بارگذاری مدارک اولیه
مدارک ثبتی شرکت مانند اساسنامه، روزنامه رسمی، مدارک هویتی اعضا و آخرین اظهارنامه مالیاتی را در سامانه بارگذاری کنید.
گام چهارم: وارد کردن اطلاعات مهندسین
اطلاعات کامل مهندسین امتیازآور شامل مشخصات فردی، مدرک تحصیلی و سوابق بیمه را در بخش مربوطه وارد نمایید.
گام پنجم: تکمیل پرونده و ارسال برای کارشناس
پس از تکمیل تمام بخشها و بارگذاری کلیه مدارک، پرونده را برای بررسی توسط کارشناسان سازمان برنامه و بودجه ارسال کنید.
گام ششم: رفع نواقص و انتظار برای تایید
در صورت وجود نقص در پرونده، کارشناس موارد را به شما اطلاع میدهد. پس از رفع نواقص، پرونده مجدداً بررسی شده و در صورت تایید، گواهی صلاحیت صادر میشود.
چکلیست کامل مدارک مورد نیاز برای اخذ رتبه
آمادهسازی دقیق مدارک، کلید اصلی تسریع فرآیند اخذ رتبه است. این مدارک به سه دسته کلی تقسیم میشوند:
۱. مدارک عمومی و ثبتی
- کپی برابر اصل اساسنامه، اظهارنامه و روزنامه رسمی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت.
- کپی برابر اصل مدارک هویتی کلیه سهامداران و اعضای هیئت مدیره.
- کد اقتصادی و آخرین اظهارنامه مالیاتی (در صورت وجود).
- سند مالکیت یا اجارهنامه رسمی دفتر مرکزی شرکت.
۲. مدارک پرسنل امتیازآور
- کپی برابر اصل مدارک هویتی و مدارک تحصیلی مهندسین.
- کارت پایان خدمت برای آقایان.
- گواهی سابقه کار با ذکر تاریخ شروع و پایان همکاری.
- پرینت کامل سوابق بیمه تأمین اجتماعی.
- قرارداد همکاری با مهندسین.
۳. مدارک قراردادها (برای ارتقا)
- کپی قراردادهای ۱۵ سال اخیر شرکت.
- مفاصا حساب بیمه برای هر قرارداد.
- تاییدیه کارکرد از کارفرمایان دولتی.
- تصاویر و مستندات مربوط به پروژهها.
تمدید و ارتقا رتبه: تفاوتها و شرایط
گواهی صلاحیت شرکتها دائمی نیست و نیازمند تمدید و ارتقاء است.
تمدید رتبه (هر ۲ سال)
گواهی صلاحیت مشاوران و پیمانکاران به مدت ۴ سال صادر میشود، اما هر ۲ سال یکبار نیازمند تمدید است. برای تمدید، شرکت باید همچنان شرایط مربوط به نیروی انسانی و توان مالی خود را حفظ کرده باشد. عدم تمدید به موقع منجر به ابطال گواهی میشود.
ارتقا رتبه
ارتقا رتبه (مثلاً از گرید ۵ به ۴) نیازمند کسب امتیازات لازم از طریق اجرای پروژههای جدید، افزایش توان مالی و استخدام مهندسین با سابقهتر است. فرآیند ارتقا رتبه پیچیدهتر از اخذ رتبه اولیه بوده و نیازمند مستندسازی دقیق سوابق کاری شرکت است.
نحوه استعلام رتبه شرکتها
برای اطمینان از صحت رتبه یک شرکت (به عنوان کارفرما یا شریک تجاری)، میتوانید از طریق پرتال رسمی ساجات، بخش "جستجوی آزاد"، با وارد کردن نام یا شناسه ملی شرکت، اطلاعات کامل گواهی صلاحیت آن را مشاهده نمایید.
پرسش و پاسخهای کلیدی
بسته به کامل بودن مدارک و رشته درخواستی، فرآیند اخذ رتبه ۵ پیمانکاری برای شرکتهای تازهتأسیس معمولاً بین ۳ تا ۶ ماه زمان میبرد. فرآیند ارتقا رتبه به دلیل نیاز به بررسی سوابق، ممکن است طولانیتر باشد.
هزینه اخذ رتبه شامل هزینههای دولتی جزئی برای ثبتنام در سامانه و هزینههای اصلی مربوط به آمادهسازی مدارک و استفاده از خدمات مشاوره تخصصی است. این هزینهها بسته به نوع و پایه رتبه درخواستی متغیر است.
بله، طبق آییننامهها، مهندسین بازنشسته نیز میتوانند به عنوان نیروی امتیازآور برای شرکتها معرفی شوند، مشروط بر اینکه شرایط سنی و سابقه کاری مورد نیاز را داشته باشند. استفاده از مهندسین بازنشسته یک راهکار متداول برای تأمین امتیاز لازم است.
خیر، الزامی نیست اما قویاً توصیه میشود. شرکتهای با مسئولیت محدود نیز میتوانند رتبه بگیرند، اما فرآیند آن پیچیدهتر بوده و اعتبار شرکتهای سهامی خاص نزد سازمان برنامه و بودجه و کارفرمایان به مراتب بالاتر است.
مسیر پروژههای بزرگ از یک رتبه معتبر آغاز میشود
فرآیند پیچیده اخذ و ارتقا رتبه را به متخصصان بسپارید.
تیم **هانا آریا عرفان نوین پارس** با تسلط کامل بر قوانین و فرآیندهای سامانه ساجات، در کنار شماست.
